Steenrestauratie is bij de renovatie van een oudere woning of een monument quasi onvermijdelijk.
Om een steenrenovatie met duurzame technieken te realiseren is een grondige kennis noodzakelijk. Er is expertise nodig om te bepalen welke hedendaagse technieken kunnen worden toegepast, rekening houdende met de bouwmaterialen en bouwtechnieken die in het verleden werden gebruikt. Een foute restauratiekeuze kan namelijk ernstige gevelschade veroorzaken.
Restauratietechnieken bij gevelstenen
Bij de herstellingspreparaten voor steenrestauratie wordt een onderscheid gemaakt tussen de preparaten op basis van cement en kalk (hydraulische), de minerale mortels en de polimeergebonden epoxymortels.
Het is zeer belangrijk de verschillende eigenschappen te kennen. Bij de restauratie van een gevelsteen moet alle aandacht uitgaan naar de preparaten met een bijna identieke samenstelling, waarbij zowel de kleur als de hardheid van de originele steen zoveel mogelijk moet worden benaderd. Zijn de verschillen te groot dan is een duurzame steenrestauratie bijna onmogelijk. Verschillende hardheden binnen een steen kunnen aanleiding geven tot verschillende spanningen binnen de gevelsteen.
Ook de vochthuishouding is bij verschillende hardheden volledig anders, waardoor het vocht veel minder kan doorstromen op een gelijkaardig niveau. De verschillende spanningen die hierdoor ontstaan geven vooral in de winterperiode aanleiding tot ernste schadevormen aan de gevelstenen.
Voorwaarden voor een goede restauratie van (natuur)steen
- Een uitstekende hechting van de restauratieproducten is noodzakelijk. Verweerde ondergronden dienen vooraf te worden schoongezet.
- Na het uitharden mogen de restauratieproducten niet krimpen of uitzetten. Om deze resultaten te bereiken wordt er meestal gewerkt met cementgebonden mortels met extra toeslagstoffen of polymeren. Wordt er gewerkt met hydraulisch gebonden restauratiemortels dan is het aangewezen deze langdurig vochtig te houden zodat krimpscheuren onder controle kunnen blijven.
- Restauratiemortels worden in dunne lagen aangebracht, waardoor een snellere uitharding kan worden gerealiseerd.
- Epoxymortels kunnen niet worden aangebracht op vochtige ondergronden. In tegenstelling tot de minerale mortels is een degelijke vakkennis noodzakelijk.
- Bepaalde restauratiemortels zijn samengesteld uit een vloeistof en een vulstof. De vloeistof wordt gebruikt om de te restaureren natuursteen te impregneren. Deze vloeistof vertoont een redelijk gelijke samenstelling zoals deze van de natuursteen. De vulstof is samengesteld uit een gemalen of gebroken natuursteen. De samenstelling wordt meestal bijgestuurd op het niveau van de hardheid en de korrelstructuur van de te resaureren natuursteen.
- Is de gevelsteen zwaar beschadigd dan worden deze behandeld met een steenverharder. Dankzij deze techniek krijgt de te restaureren natuursteen opnieuw een zekere binding en hardheid.
